Chứng bệnh run tay ở người cao tuổi là một trong những tình trạng xảy ra đối với đại bộ phận người lớn tuổi. Tình trạng run tay xảy ra do nhiều nguyên nhân do đó cần xác định được chính xác nguyên nhân để có biện pháp phòng và điều trị bệnh chính xác hiệu quả. Một trong những nguyên nhân chính được xác định là do yếu tố thần kinh. Khi mà mọi chức năng trên cơ thể suy giảm thì chức năng thần kinh cũng không ngoại lệ. Khi hệ thần kinh của con người không còn như trước nữa, những chức năng đến các đầu mút ngón tay và chân cũng không còn được duy trì.
Nguyên nhân dẫn đến chứng run tay
Nguyên nhân gây ra chứng run tay ở người cao tuổi trong một số trường hợp cụ thể đã được xác định rõ. Nhưng đa số các trường hợp; nguyên nhân chính xác của tình trạng này vẫn còn là một câu hỏi. Thông thường người ta thường quy run tay vào ba trường hợp sau đây
Run tay lành tính
Run lành tính: là loại run xuất hiện khi vận động và mất đi khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nó lại gây nhiều khó chịu trong cuộc sống; vì người cao tuổi khó thực hiện những vận động được cho là đơn giản nhất như uống trà. Người bệnh khó có thể cầm được tách trà như bình thường. Các biểu hiện khác kèm theo run tay bao gồm: gật gù đầu; run môi, run lưỡi. Tình trạng run có thể không đối xứng; nghĩa là một bên bị run nhưng một bên lại hoàn toàn bình thường.
Hiện tượng run tay lành tính thường gặp ở tuổi trên 80; khoảng 10-20% dân số bị mắc bệnh này. Có đến một nửa số trường hợp có tiền sử gia đình; còn lại người ta chưa xác định rõ nguyên nhân. Các loại run này lại đáp ứng khá tốt với điều trị bằng các thuốc ức chế beta hay gabapentin; primidone nhưng đây là những biện pháp điều trị không mang tính lâu dài. Run lành tính là loại run thường gặp ở người già.
Run do bệnh Parkinson
Run do bệnh Parkinson: Parkinson là một bệnh do thiếu hụt chất trung gian thần kinh dopamin trong hệ thần kinh trung ương. Chúng ta có thể dễ dàng nhận ra bệnh bởi một số dấu hiệu như: cứng đờ; khó vận động, tay xoay vòng; không giữ được tư thế. Người bệnh có dáng đi giật cục và cứng nhắc đặc trưng. Điểm khác biệt nhất là run do Parkinson xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi. Vì thế mà chúng ta có thể thấy tay người bệnh run rất mạnh ngay cả khi đang ngồi nói chuyện. Ban đầu là run từng đợt thưa; nhưng sau thì các đợt này mau hơn và ta có cảm tưởng là người bệnh run liên tục.
Những người bị mắc chứng Parkinson có thể bị suy giảm trí nhớ và ảo giác. Việc điều trị bệnh đã được thành công hoá khi xuất hiện những chất đồng vận của dopamin. Tuy nhiên cần hết sức chú ý là trong quá trình điều trị vì các tác dụng phụ gây rối loạn tâm thần hay trên hệ ngoại tháp của các thuốc này gây ra.
Run do suy giảm chức năng não bộ
Run do suy giảm chức năng não bộ: Run trong trường hợp này thường là do chức năng não bộ bị suy giảm gây rối loạn điều hoà vận động. Run xuất hiện khi người cao tuổi tập trung chú ý, càng để ý càng run. Liên quan tới tình trạng này là hiện tượng bị bệnh vữa xơ động mạch não có giảm lưu lượng máu não nghiêm trọng. Cũng có thể gặp ở những trường hợp nghiện rượu, uống quá nhiều thuốc chống động kinh loại phenytoin, hội chứng cận u hay teo não bệnh lý thứ phát.
Biện pháp phòng ngừa chứng run tay
Chúng ta có thể phòng ngừa chứng run tay ở người cao tuổi bằng những phương pháp sau đây: Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, bia vì sẽ làm tăng tốc độ suy giảm thần kinh, tăng rối loạn sự điều phối thần kinh-cơ trong vận động, làm mức độ run nghiêm trọng hơn.
Tích cực sử dụng các loại rau củ quả giàu chất ôxy hoá tự nhiên có tác dụng chậm lại sự suy thoái của bộ não điều khiển. Tăng cường yến mạnh; hạt hướng dương, đậu nành… Những thực phẩm chứa nhiều magie có khả năng ổn định dẫn truyền thần kinh; – rất hiệu quả trong các trường hợp run do bệnh Parkinson.
Thường xuyên hoạt động thể chất sẽ giúp hệ cơ khỏe mạnh và dẻo dai hơn. Đi bộ hoặc thể dục dưỡng sinh hít thở sâu… làm tăng lưu thông máu lên não; giúp đối phó với những căng thẳng và cải thiện triệu chứng bệnh người già, đặc biệt là với chứng run do rối loạn thần kinh thực vật. Ưu tiên bổ sung loại sữa bổ sung Glucoraphanin – chiết xuất tự nhiên từ mầm bông cải xanh có tác dụng thúc đẩy và duy trì các phản ứng chống oxi hóa, giúp cơ thể đào thải chất độc, kết hợp các Vitamin và khoáng chất đặc biệt là Magie hữu ích với hệ thần kinh trung ương.
Cách điều trị chứng run tay
Sử dụng thuốc
Người cao tuổi bị run tay do Parkinson thuốc đặc trị là Levodopa – bổ sung chất dẫn truyền thần kinh (Dopamin). Bên cạnh đó, người bệnh có thể sử dụng một số chất đồng vận Dopamin như Ropinirole, Pramipexole. Ngoài ra, có thể sử dụng một số loại thuốc khác để làm giảm bớt run tay do Parkinson như Amantadine hydrochloride và các loại thuốc kháng Cholinergic.
Người cao tuổi bị tay vô căn có dùng chẹn beta để điều trị, ví dụ như: Nadolol,Propranolol. Run tay tiểu não thường không có tác dụng tốt với điều trị bằng thuốc. Bệnh do rối loạn trương lực cơ có thể sử dụng các thuốc an thần như thuốc kháng acetylcholine, Clonazepam và tiêm bắp độc tố Botulinum Nếu cần điều trị triệu chứng cho người cao tuổi, có thể sử dụng thuốc chẹn beta .
Sử dụng vật lý trị liệu
Phương pháp này cũng được khá nhiều người cao tuổi sử dụng. Các bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân cách kiềm chế và kiểm soát run tay của cơ; duy trì cân bằng cho cơ thể. Ví dụ như để tránh run giật ở cánh tay, có thể giữ cho tay sát vào thân mình. Cũng có thể đeo vật nặng ở cổ tay hoặc mang thanh nẹp.
Các phương pháp vật lý trị liệu này có tác dụng tốt đối với người cao tuổi bị bệnh Parkinson, nhất là trong giảm tình trạng cơ co cứng.
Sử dụng phẫu thuật can thiệp
Khi bệnh Parkinson quá trầm trọng và điều trị bằng thuốc không còn hiệu quả; ta có thể sử dụng biện pháp phẫu thuật. Phương pháp phổ biến hiện nay là kích thích não sâu (DBS); giúp điều trị phẫu thuật chấn động. Phương pháp này sử dụng các điện cực cấy ghép gửi tín hiệu điện có tần số cao đến đồi thị. Cách chữa bệnh run tay ở người cao tuổi. Kích thích não sâu hiện đang được sử dụng để điều trị run vô căn; do Parkinson và run do rối loạn trương lực cơ.